گفتگو با دکتر صادق زیبا کلام «آموزش عالی همگانی»

  آقای دکتر! شما فشارهای اخیر به دانشگاه آزاد اسلامی جهت کاهش شهریه ها را تا چه حد  به نفع مردم و تا چه حد ناشی از مسائل سیاسی می دانید؟

من این مساله را صد درصد سیاسی می دانم. بنده معتقدم که دولت اقای احمدی نژاد هنوز دو نهاد را فتح نکرده یکی صدا و سیما و دیگری دانشگاه آزاد اسلامی. نکته ی جالب اینکه این تحول یا انقلاب! که  از زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد اتفاق افتاده است درست شبیه داستان دهه نخست انقلاب است...  

  انتقادات آقای احمدی نژاد به دانشگاه آزاد اسلامی در مجموع برامده از رویکرد پوپولیستی ایشان به حوضه سیاست است و به همین دلیل با استقبال عموم مردم مواجه شده به این معنا که بسیاری از مردم امیدوارند فشار آقای احمدی نژاد به دانشگاه آزاد اسلامی در نهایت منجر به کاهش شهریه شود آیا فکر نمی کنید که تداوم این فشار در نهایت و به  صورت کلان به نفع مردم باشد؟

در زبان انگلیسی ضرب المثلی وجود دارد که می گوید کسی که دیرتر از همه می خندد بیشتر از همه می خندد خیلی از سیاست های آقای احمدی نژاد ادم را به یاد این ضرب المثل می اندازد مجموعه شعار های ایشان تحت این عنوان که من جهت ایجاد و بسط عدالت اجتماعی قسط و برابری آمده ام تا چه اندازه محقق شده؟... 

برای دیدن کل مطلب ادامه را ببینید.

آقای دکتر! شما فشارهای اخیر به دانشگاه آزاد اسلامی جهت کاهش شهریه ها را تا چه حد  به نفع مردم و تا چه حد ناشی از مسائل سیاسی می دانید؟

من این مساله را صد درصد سیاسی می دانم. بنده معتقدم که دولت اقای احمدی نژاد هنوز دو نهاد را فتح نکرده یکی صدا و سیما و دیگری دانشگاه آزاد اسلامی. نکته ی جالب اینکه این تحول یا انقلاب! که  از زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد اتفاق افتاده است درست شبیه داستان دهه نخست انقلاب است. بعد از اینکه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید در ماههای ابتدایی اساسا هر کسی که در زمان شاه در جایی رئیس معاون یا مدیر کل بوده حتما کنار گذاشته می شد.تمام مدیران ارشد دوران پهلوی کنار گذاشته شدند و به جای ان مدیران انقلابی آمدند. همان زمان هم بحث هایی مطرح شد و عده ای می گفتند این کار غلط است.

من معتقدم که این داستان مجددا در ایران اتفاق افتاده است. با این تفاوت که بعد از پیروزی انقلاب اعلام شد هر کس که در دوران شاه بلاتر از کارمند معمولی بوده باید از کار برکنار شود اما بعد از حضور آقای احمدی نژاد در نهاد ریاست جمهوری قرار بر این شد هر کس در زمان آقای خاتمی یا آقای رفسنجانی سمت و مسئولیتی داشته کنار گذاشته  شود. البته شرایط ابتدای دهه 60 را با تسامح و تساهل درک کرد، اما در حال حاضر بنا را بر این گذاشته اند که نه تجربه مدیران مهم باشد  نه سطح دانش و توانایی آنها.

دانشگاه آزاد اسلامی هم از این قاعده مستثنی نبوده است. اما زمانیکه اقای احمدی نژاد قصد خانه تکانی در دانشگاه آزاد اسلامی را کرد با این مشکل مواجه شد که مسائل این نهاد ارتباط چندانی به ایشان پیدا نمی کرد. چرا که دانشگاه آزاد کم و بیش یک موسسه خصوصی  و به تعبیر صحیح تر غیر دولتی است. به همین دلیل ایشان در هجوم اولیه که در سال 84 علیه دانشگاه آزاد اسلامی به راه انداخت چندان توفیقی نیافت. این مساله مدتی فروکش کرد  تا اینکه مجددا تحت این عنوان که شهریه دانشگاه آزاد اسلامی بالاست شروع کرد. من در اواسط آبان 85 یاداشتی در روزنامه همشهری نوشتم و با عدد و رقم نمایان ساختم که دانشگاه آزاد اسلامی در سال 84-85 به ازای یک میلیون و 200 هزار دانشجو حدود 700 میلیارد شهریه گرفته یعنی تقریبه به طور متوسط از هر نفر 600 تا 700 هزار تومان و در همان سال وزارت علوم برای حدود 300 هزار دانشجو 1400 میلیارد تومان بودجه دریافت کرده یعنی وزارت علوم با ازای هر داتشجو 4.5 میلیون تومان از مالیات دهنده دریافت کرده. بنابراین اگر آقای احمدی نژاد واقعا فکر می کنند که می توان شهریه ها را کاهش داد این گوی و میدان برود ان 4.5 میلیون تومان را کاهش دهد.

علاوه بر این وقتی آقای احمدی نژاد متوجه شدند نمی توانند مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی را تغییر دهند کار دیگری کردند و در بسیاری از دانشگاههای دولتی ظرفیت ها را افزایش داند و از آن تحت عنوان نوبت دوم شهریه اخذ نمودند که شهریه آن به مراتب بیشتر از شهریه دانشگاه آزاد اسلامی در همان رشته/مقطع است. و این بدان معناست که اصلا این طور نبوده که شهریه دانشگاه آزاد اسلامی زیاد بوده باشد.

بنابراین من اصلا فکر نمی کنم اصرار آقای احمدی نژاد جهت تسخیر دانشگاه آزاد اسلامی، به دلیل بالا بودن رقم شهریه ها یا کیفیت پایین و یا عزم اصلاح این مجموعه باشد. این ناشی از همان موجی است که ایشان با خود اورده یعنی هر کس که با ما نیست دشمن ماست. این ملاک ایشان است که هر کس با آقایان خاتمی یا هاشمی بوده از ما نیست. و این سیاست شامل دکتر جاسبی هم می شود.... 

انتقادات آقای احمدی نژاد به دانشگاه آزاد اسلامی در مجموع برامده از رویکرد پوپولیستی ایشان به حوضه سیاست است و به همین دلیل با استقبال عموم مردم مواجه شده به این معنا که بسیاری از مردم امیدوارند فشار آقای احمدی نژاد به دانشگاه آزاد اسلامی در نهایت منجر به کاهش شهریه شود آیا فکر نمی کنید که تداوم این فشار در نهایت و به  صورت کلان به نفع مردم باشد؟

در زبان انگلیسی ضرب المثلی وجود دارد که می گوید کسی که دیرتر از همه می خندد بیشتر از همه می خندد خیلی از سیاست های آقای احمدی نژاد ادم را به یاد این ضرب المثل می اندازد مجموعه شعار های ایشان تحت این عنوان که من جهت ایجاد و بسط عدالت اجتماعی قسط و برابری آمده ام تا چه اندازه محقق شده؟ به نظر من اتفاقی رخ نداده است اما هولناک تر اینکه برنامه ای هم برای تحقق برابری و مساوات وجود ندارد. عدالت اجتماعی پل نیست که یک شبه با عمله و بنا بریزید و کار کنید و بسازید اما چرا من ناامیدم از اینکه ایشان بتواند عدالت اجتماعی را محقق کند؟ برای اینکه اصلا برنامه ای در کار نیست. بنابراین این بحثی که شما در باره کاهش شهریه های دانشگاه آزاد مطرح می کنید یکی از زیر مجموعه های همان بحث کلی تر است یعنی بخش عمده ای از آن 17 میلیون نفری که به ایشان رای دادند برای حل مسائل اقتصادی و ایجاد عدالت و برابری به ایشان رای دادند. اما چه میزان از این شعارها تحقق پیدا کرده است؟ چقدر از آن در آینده تحقق پیدا خواهد کرد؟ مگر می توان این امر را بدون برنامه ریزی محقق کرد؟ در خصوص دانشگاه آزاد اسلامی هم همین طور است یعنی کسانیکه اهل حساب و کتاب هستند اصلا این حرفها را باور نمی کنند. اما شما راست می گویید خیلی ها این شعار ها را باور می کنند و ممکن است خیلی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی هم به این باور برسند. اما این باور زیاد دوام نمی آورد یعنی وقتی دکتر جاسبی برود و آقای احمدا نژاد دانشگاه آزاد اسلامی را به دست بگرد همه چیز روشن می شود آن وقت آن دانشجویان می گویند آن وعده ها چه شد ما در ان زمان 700 هزار تومان پرداخت می کردیم اما الان شما می گویید شهریه ی هر دانشجو 1.5 میلیون تومان است این ها همه واقعیت هایی هستند که ما نباید از آنها غافل باشیم. تمام دولت های پوپولیستی در کوتاه مدت برنده و پیروز هستند ولی در انتها انها نمی خندند. 

جلد اول مجموعه گفتگو با نخبگان- 86 

با کمی تخلیص